Pt. Dharmdev Vidhvacaspati

Father :
Shri Nandlal

वेदों के अपà¥?रतिम विदà¥?वानà¥?, लेखक, चिनà¥?तक तथा विचारक पं. धरà¥?मदेव विदà¥?यावाचसà¥?पति का जनà¥?म 12 फरवरी 1901 को मà¥?लतान (पाकिसà¥?तान) जिले के दà¥?नियापà¥?र गà¥?राम में हà¥?आ था। उनके पिता का नाम शà¥?री नंदलाल था। गà¥?रà¥?कà¥?ल कांगड़ी के पà¥?रारमà¥?à¤à¤¿à¤• सà¥?नातकों में पंडित धरà¥?मदेव का नाम उलà¥?लेखनीय है। इनकी शिकà¥?षा का आरमà¥?ठगà¥?रà¥?कà¥?ल मà¥?लतान में हà¥?आ जहां आपने 1909 से 1916 तक पà¥?रारमà¥?à¤à¤¿à¤• शिकà¥?षा गà¥?रहण की। तदà¥?परानà¥?त 1917 से 1921 तक गà¥?रà¥?कà¥?ल विशà¥?वविदà¥?यालय कांगड़ी में सà¥?वामी शà¥?रदà¥?धाननà¥?द तथा पà¥?रो. रामदेव के चरणों में बैठकर आपने विदà¥?याधà¥?ययन किया। 23 मारà¥?च 1921 को आपने ‘सिदà¥?धानà¥?तालंकार’ की उपाधि गà¥?रहण की तथा कà¥?छ काल पशà¥?चातà¥? ‘à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ समाजशासà¥?तà¥?र’ विषय पर शोध पà¥?रबनà¥?ध लिखकर विदà¥?यावाचसà¥?पति की उपाधि पà¥?रापà¥?त की। गà¥?रà¥?कà¥?ल विषà¥?वविदà¥?यालय कांगड़ी ने इनके विशिषà¥?ट वैदिक अधà¥?ययन, पाणà¥?डितà¥?य का लेखन पà¥?रतिà¤à¤¾ से पà¥?रà¤à¤¾à¤µà¤¿à¤¤ होकर ‘विदà¥?यामारà¥?तणà¥?ड’ की मानद उपाधि से विà¤à¥‚षित किया।
आप सà¥?वामी शà¥?रदà¥?धाननà¥?द के आदेशानà¥?सार दकà¥?षिण à¤à¤¾à¤°à¤¤ में वैदिक धरà¥?म पà¥?रचारक के रूप में 1921 तक रहे। इस बीच आपने कनà¥?नड़, तेलà¥?गà¥?, से 1943 का समà¥?पादन किया। 1954 से 1963 गà¥?रà¥?कà¥?ल पतà¥?रिका’ का à¤à¥€ समà¥?पादन किया। 28 नवमà¥?बर 1978 को आपका निधन हो गया।
अंगà¥?रेजी तथा कनà¥?नड़ में लेखन कारà¥?य किया है। वेदों पर à¤à¤¾à¤·à¥?य रचना, ले. का.-अंगà¥?रेजी में वेद à¤à¤¾à¤·à¥?य-
1. Hymns of the Sam Veda (English Translation or SamVeda with notes and comments (1967), 2. Some Psalms of the SamVeda Samhita सामवेद के कतिपय सूकà¥?तों का अंगà¥?रेजी अनà¥?वाद (वैदिक करà¥?तà¥?तवà¥?य शासà¥?तà¥?र-वेद मनà¥?तà¥?रों के आधार पर आचारशासà¥?तà¥?र निरूपक गà¥?रनà¥?थ (1928), 2. वि. 1948), 3. वेदों का महतà¥?तà¥?व (1962), 4. वेदों का यथारà¥?थ सà¥?वरूप-à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ विदà¥?या à¤à¤µà¤¨ बमà¥?बई दà¥?वारा पà¥?रकाशित ‘दि वैदिकà¤?ज’ वेद मूलक आरà¥?य राजनीति, 6. वेदà¤à¤¾à¤·à¥?यों का तà¥?लनातà¥?मक अनà¥?शीलन: à¤à¥‚मिका, 7. à¤?क मनà¥?तà¥?र के अनेक अरà¥?थ, 8. सामसंगीत सà¥?धा, 9. महरà¥?षि दयाननà¥?द और महातà¥?मा गांधी (1951), 2. वि.), 3. उदारतम आचारà¥?य महरà¥?षि दयाननà¥?द, 4. वि.), 5. महरà¥?षि दयाननà¥?द और अनà¥?य वेदà¤à¤¾à¤·à¥?यकार, 6. महरà¥?षि दयाननà¥?द के आदरà¥?श का आरà¥?यसमाज (1976), 7. Maharishi Dayanand and Satyarthprakash. (1945). 8. The Mission and Message of Maharishi Dayanand.
स�फ�ट ग�रन�थ-
1. हमारी राषà¥?टà¥?रà¤à¤¾à¤·à¤¾ और लिपि (1948), 4. वैदिकधरà¥?म आरà¥?यसमाज पà¥?रशà¥?नोतà¥?तरी (1939), 5. आरà¥?य धरà¥?म निबनà¥?ध माला, 6. बौदà¥?ध मत और वैदिक धरà¥?म, 8. बà¥?रहà¥?मपारायण यजà¥?ञ की शासà¥?तà¥?रीयता (1952), 9. à¤à¤•à¥?ति कà¥?सà¥?मांजलि à¤à¤¾à¤—-1, 10. वीं तथा 10वीं शà¥?रेणी के लिà¤?), 12. शà¥?रदà¥?धामाता, 14. अमर धरà¥?मवीर सà¥?वामी शà¥?रदà¥?धाननà¥?द।
संस�कृत ग�रन�थ-
1. महिलामणि कीर�तनम� (2020 वि.-1963).
अंग�रेजी ग�रन�थ-
1- A Catechism of Vedic Dharma and Aryasamaj (1915), 2. The Glory of the Vedas, 3. Christianity and the Vedic Dharma, 4. What is Arya Samaj ?, 5. Concept of God in Christianity and Vedic Dharma, 6. The Sublimity of the Vedas, 7. The Significance of the Vedic Sanskaras, 8. The Mission and Message of the Martyr., 9. Papers on the Vedic Teachings on World peace and Synthesis of Religion and Science., 10. Child Marriage Bill (published by Civil and Social Programme Association Bangalore.), 11. Vedic Sanskrit : Mother of All Languages, 12. Mahatma Buddha : An Arya Reformer.
1. जाति à¤à¥‡à¤¦à¤µà¤¿à¤šà¤¾à¤° कलà¥?पने<span style="font-size:12.0pt; mso-ascii-font-family:Calibri;mso-fareast-font-family:" times="" new="" roman";="" mso-hansi-font-family:calibri;mso-bidi-font-family:"times="" color:#222222;mso-bidi-language:hi"="">, 3. ऋषि दयाननà¥?द सरसà¥?वतीवरू शà¥?री मनà¥?माधवाचारà¥?यरू हतर सिदà¥?धानà¥?तगल तà¥?लनातà¥?मक विचार, 4. पशà¥?बलि निषेध, 5. असà¥?पृशà¥?यता निवारण, 6. आरà¥?यसमाज वेनà¥?दरेनू ?, 7. वैदिक संधà¥?यागà¥?निहोतà¥?र (आरà¥?यसमाज बैंगलोर दà¥?वारा पà¥?रकाशित)।